Page 34 - TMD_Ekim_Kasim_2020

cevheri yüksek fırına doğrudan beslenir Modern Çelik Üretim Süreci kömür, kireçtaşı ve geri dönüşüm hurdası
veya ince partiküllü tozları, fırına besle- ve Hammaddeleri çelik bulunmaktadır. İki ana çelik üretim
necek peletleri ve sinterleri yapmak için rotasının genel tanımı ve ortalama birim
hammadde olarak kullanılır. (2) Demir Çelik üretimi için günümüzde iki rota girdi miktarları:
cevheri peleti, ince veya toz haline ge- vardır: Rota 1: Yüksek Fırın (BF) ve/veya
tirilmiş demir cevheri veya konsantresi, Doğrudan İndirgeme (Direkt Redüksiyon) • Rota 1: Demir cevheri, kömür, kireçtaşı
bağlayıcı katılarak topaklanıp, sinterle- (DR) + Bazik Oksijen Fırını (BOF/OHF) ve hurda çelik gibi hammaddeleri kullanan
• Sinterleme: ABD’de yüksek dereceli de- nerek sertleştirilir. Yüksek fırınlara en az prosesi ve Rota 2: Direkt Redüksiyon(DR) yüksek fırın (BF) ve bazik oksijen fırınına
EMTİA DÜNYASI
mir cevher kaynaklarının azalması sonu- % 62 Fe’ye sahip pelet, doğrudan indir- ve/veya Hurda + Elektrik Ark Ocağı (EAF) (BOF) dayalı entegre çelik üretim rotası.
cu, düşük tenörlü cevherlerin üretilmesi geme fırınlarına (DRI, HBI) ise en az % prosesi. Üretim rotalarının varyasyonları İlk olarak, demir cevherleri, sıcak metal
ihtiyacı 1955 yılında sinterleme ve pelet- 66 Fe’ye sahip pelet beslenir. (3) Sinterlik ve kombinasyonları da uygulanabilir. Her veya pik demir olarak da adlandırılan ham
leme sürecini başlattı.İnce demir cevheri, konsantre cevher: zenginleştirilmiş (2- iki rota için birinci aşamada BF veya DRI demire indirgenir. Daha sonra ham demir
peletlenmeden çeliğe dönüştürülecek ise 25 mm) boyutlarında cevherdir. İnce, toz ünitelerine demir cevherinin beslenip, in- OHF/BOF’ta çeliğe dönüştürülür. Döküm,
mutlaka sinterleme sürecinden geçiril- demir cevheri ve konsantrelerinin yüksek dirgenmiş ham demirin elde edilmesi ge- haddeleme ve / veya kaplamadan sonra, çe-
mektedir. Sinterleme işlemi, demir cevhe- fırına beslenmesi için, özel sinterleme rekir. Günümüzde küresel ölçekte, ham de- likler, şerit, plaka, profil veya çubuk ürün
ri, kok tozu, kireçtaşı ve baca tozu gibi ince makinelerinde, kireçtaşı, kok tozu, ele- mir (nihayetinde çelik) üretmek için, parça şeklinde müşteriye teslim edilir.
boyutlu hammaddeleri yüksek fırına şarj kaltı cevher tozu ile karıştırılması gerekir. cevher ve topaklar (sinter / pelet) şeklinde
etmek için uygun boyutta topaklanmış bir yaklaşık 2,5 Bto demir cevheri (ortalama % Bu rotada 1.000 kg ham çelik üretmek için

ürüne “sinter’’ haline dönüştürür.Yüksek 62 Fe) (hurda çelik hariç) kullanılmaktadır. ortalama olarak, 1.370 kg demir cevheri,
kaliteli sinter üretimi istikrarlı fırın verim- 780 kg metalurjik kömür, 270 kg kireçtaşı
liliği sağlamak için çok önemlidir. Sinter • Çelik üretiminde ihtiyaç duyulan temel ve 125 kg geri dönüşüm hurdası çelik kul-
kalitesi, çıkarılan demir cevheri ve ham- hammaddeler arasında demir cevheri, lanılmaktadır.
maddelerin uygun seçimi ve karıştırılması
ile başlar. Homojen olmayan ham karışım
geçirgenliği etkileyebilir ve yakıt tüketi-
minde artışa neden olabilir. Sinterlik cev-
her: (0,15 mm) elek altı en çok % 10; (6,35
mm) elek üstü en çok % 5 olan (0, 15-6,35
mm) boyutları arasındaki cevherdir. Bunun dışında tali ticari ürünler de var-
dır. Ara ürün: Pelet üretimi esnasında
sistemden çıkan yan üründür. Fe tenörü
yüksek ve empüritesi az olduğu için sinter
fabrikalarında demir cevheri olarak kulla-
nılır. Yıkanmış Cevher: Elek altı cevher-
lerinin, cevher zenginleştirme işlemlerin-
den geçirilerek, tenörü yükseltilmekte ve
empüriteler uzaklaştırılmaktadır. Sinter
• Demir Cevheri Piyasasındaki Ürünler fabrikalarında kullanılmaktadır. Tane
ebadı (0–30 mm)’dir. Çimentoluk Cev-
Piyasada ticari ürün olarak işlem gören her: Elek altı cevherlerin, tenörü % 52
başlıca üç farklı ürün vardır. (1) Parça altındaki fraksiyonudur, hematit (Fe O )
2 3
Cevher: Kırılıp elenip, boyutları 10-150 minerali ağırlıklı bir cevherdir. Çimento
mm boyutları arasına indirilen ,çoğun- sektöründe Fe kaynağı olarak kullanıl-
lukla Hematit (Fe O ) ve Manyetit (Fe O ) maktadır.
2 3 3 4
minerali içeren cevherdir. Parça demir

- 34 - - 35 -
TMD MADEN - SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ TMD MADEN - SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ