Page 49 - TMD_Nisan_2020

EMTİA DÜNYASI

Geniş sıcaklık aralığında sahip oldukları yüksek tokluk
ve dayanım değerleri ile ön plana çıkan östenitik çelikler
200 ve 300 serileri ile, küresel paslanmaz çelik pazarının
en büyük bölümünü oluşturur ve çoğunlukla gıda işle-
me ekipmanlarında, mutfak eşyaları ve çelik borularda
kullanılır. Östenitik çelikler yüksek düzeyde krom ve
nikel, düşük düzeyde karbon içeren manyetik olmayan
paslanmaz çeliklerdir. 300 serisi paslanmaz olarak sınıf-
landırılan bu çelik grubu şekillendirilebilirlikleri ve ko-
rozyona karşı dirençleri ile değerlidir. Östenitik çelikler
en çok kullanılan paslanmaz çelik kalitesidir.

Nikel’in Paslanmaz Çelikler için
Önemi kullanımı), süper alaşımlar, ultra yüksek mukavemetli
çelikler ve dövme çelikler bulunur. Mükemmel şekillen-
Küresel nikel üretiminin üçte ikisinden fazlası pas- dirilebilirlikleri, 300 serisi östenitik alaşımların mutfak
lanmaz çelik üretiminde kullanılmaktadır. Bir alaşım lavaboları ve pişirme kapları gibi ürünler için yaygın
olarak kullanılmasına yol açmıştır.
elemanı olarak nikel, paslanmaz çeliklerin şekillendi-

rilebilirlik, kaynaklanabilirlik ve süneklik gibi önemli
özelliklerini geliştirirken, bazı uygulamalarda korozyon Nikelin birincil işlevi, çeliğin östenitik yapısını oda sı-
direncini arttırır. Doğal korozyon direncine ek olarak, caklığında ve altında stabilize etmektir. Bu östenitik
nikel içeren paslanmaz çeliklerin oluşturulması ve kay- (yani yüz merkezli kübik kristal) yapı özellikle sert ve
naklanması kolaydır; çok düşük sıcaklıklarda sünek ka- sünektir. Bu özellikler, paslanmaz çelik kalitelerinin
lırlar ve yine de yüksek sıcaklık uygulamaları için kul- çok yönlülüğünden sorumludur. Alüminyum, bakır ve
lanılabilirler. nikelin kendisi östenitik yapılara sahip diğer metallere
örneklerdir. Östenitik yapıyı oda sıcaklığında stabilize
Ek olarak, geleneksel çelik ve nikel içermeyen paslan- edebilen minimum nikel miktarı yüzde 8 civarındadır,
maz çelikten farklı olarak, manyetik değildirler. Bu son en yaygın olarak kullanılan paslanmaz çelik (Tip 304),
derece geniş bir ürün yelpazesine, kimya endüstrisinde- yüzde 18 krom ve yüzde 8 nikel içerir, genellikle 18/8
ki uygulamalara, sağlık sektörüne ve evsel kullanımlara olarak adlandırılır. Bu kompozisyon, yirminci yüzyılın
dönüştürülebileceği anlamına gelir. başlarında paslanmaz çelik tarihinde geliştirilen ilkler-
den biriydi. Kimyasal tesisler için ve 1929’da tamamla-
nan New York’taki ikonik Chrysler Binası’nı kaplamak
Nikel, çeliğe çoğunlukla ferronikel olarak eklenir. Nike- için kullanıldı. Aslında, nikel o kadar önemlidir ki nikel
lin kullanıldığı başlıca çelik ürünler arasında kriyojenik yüksek maliyetli bir alaşım ilavesi olarak görünse de, ni-
çelikler, paslanmaz çelikler (ferronikelin önde gelen kel içeren kaliteler paslanmaz çelik üretiminin % 75’ini
oluşturur.

Nikel’in Paslanmaz Çeliklerdeki
Kullanımı İkame Edilebilir mi?

Östenitik Paslanmaz Çelikler (200 Serisi): Krom-man-
ganez (CrMn) paslanmaz çelikleri olarak da adlandırı-
lan 200 serisi, 1940’larda nikel arzının yetersiz olduğu ve
fiyatların yüksek olduğu dönemde geliştirildi. Nikel'in
dalgalı ve yüksek fiyatını dengelemek için 1950’lerde
geliştirilen, nikel içeriğinin yerine manganez ve azot
kullanıldığı, % 16-22 krom, % 5,5-15,5 Mn, % 1-7 nikel

- 46 - - 47 -
SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ