Page 94 - TMD_Nisan_2020
P. 94

MADENCİLİK VE HUKUK


                                            teknoloji yöntemleri kullanıldı-  Yeraltı Haklarının Devir                     İkinci Maden Hakkı             Madenciliğin Yasak              (kum, kil v.d, gibi) çok bulunan
                                            ğı takdirde örneğin yeraltında   Edilmesi                                                                     Olduğu Bölgeler                 madenler de çıkıyorsa madenci
              Yeraltı haklarının            gazifikasyon ve eritme, kimyasal                                               Yeraltı kanununa göre Yeraltı hak-                             bunları üretip kendi ihtiyacı için
              sermaye artırımı              veya bakteriyolojik liç yöntemle-  Yeraltı  Faaliyetlerinde  hakların          kı anlaşması yapan kişi birlikte bu-  Genel olarak madenciliğe yasak   kullanabilir.
              amacıyla                      ri ile elde edilmesi ve plaserlerde   birleştirilmesi konusunu Yeraltı         lunan diğer madenleri de çıkarma   olan bölge yoktur. Ancak devlet
              ipotek edilmesi               hidrolik olarak üretim yapılması   Kanunu şu şekilde göz önünde                hakkına sahip olur. Bunlar ekono-  özel kararlarla bazı bölgelerde ma-  Devletin ihtiyacı için gerekiyorsa
              mümkündür.                    (dredging) bu sınıfa dahildir. Bu   bulundurmaktadır:  Eğer  Yetkili           mik olarak birlikte üretilen “asso-  dencilik faaliyetlerini kısıtlayabilir   araziler istimlak edilebilir.
              Bunun için yetkili            işlemler anlaşmada belirlenir.   otoriteler belli bir bölgede Yeral-           ciated minerals” yani “mahlut ma-  veya tamamen yasaklayabilir. Bu   Çevre İle İlgili Hükümler
                                            Ancak bundan önceki kanun ta-
              mercilerden izin              dilatından evvel (yani 07. Tem-  tı Kullanım haklarının bazı kişi              denler”dir.  Yeraltı  hakkı  kullanım   gibi hallerde Ulusal Güvenlik, hal-
              alınması gerekir.             muz.2010 dan önceki haklar) o   veya gruplarca milli menfaatlere               anlaşmasında bunlar belirtilir.  kın güvenliği ve çevre sorunları   Yeraltı  Kanununa  göre  maden-
                                                                          aykırı olarak tek elde toplanması-
                                                                                                                                                          nedeniyle böyle bir karar alınabilir.
                                            günkü mevzuata tabidir.       nı tehlikeli görüyorsa bu durum-                 Eğer ikinci veya üçüncü maden                                  cilikle ilgili faaliyetlerde çevre ve
              Ortaklık durumunun                                          da bu devirlere engel olabilirler.               başka bir kategoriye aitse o tak-  Bakanlıkça listelenen Su kaynak   ekolojik denge açısından şu hü-
              hem Bakanlıkla                2- Diğer taraftan (1 -) de belir-  Bu hakların tek bir kişi veya tek           dirde o grubun yetkili merciinin   havzaları, yollar, demiryolları,   kümler var: 1 - Madencilik faa-
              yapılan anlaşmada,            tilen işlemlerle zenginleştirilmiş   bir ülke elinde toplanması isten-         görüşü alınır ve karar ona göre   hava alanları ve meskun alanlar kı-  liyeti projelerinin yetkili devlet
              hem de ortaklık               cevherden madenin ayrılması,   meyebilir.                                      verilir.                       sıtlı alanlardır.               ekoloji uzmanlarınca onaylanma-

                                            ikincil zenginleştirme yani me-                                                                                                               sı.  2  -  Çevreye  verilecek  emisyon
              sözleşmesinde                 talin elde edilmesi (rafinasyon)                                                                                                              değerleri (Çevre İzni) alınması ge-
              belirtilmesi                  işlemleridir.                 Yeraltı Haklarının                               Ruhsatname Sahasında           Yeryüzünün Kullanımı            rekmektedir.
                                                                                                                           Bulunan Cüruf, Tailing
                                                                          İpotek Edilmesi, Ortak
              gerekir. Kanuni                                             Alınması ve Hisselerin                           ve Diğer Atıklar               Yeryüzü kullanımı Arazi kanunu-
              sorumlulukların               Bu madenlerin bazı istisnalar   Bölünmesi                                                                     na tabidir. Yerüstü de devletindir.   Bunun için Madenci proje dokü-
              ve vecibelerin                dışında ihracatında bir engel                                                  Yeryüzünde bulunan ve maden ka-  Yeryüzü kullanımında genellikle   manlarını ve devletin yapacağı
              yerine getirilmesi            yoktur. İstisnalar şunlardır: Asil   Yeraltı haklarının sermaye ar-            lıntısı içeren cürüf, tailing ve diğer   AKİMAT’lar yetkilidir. Madenci-  ölçüm ve deneyler için gerekli bil-
                                                                          tırımı amacıyla ipotek edilmesi
              esastır. Ortakların           Metaller Kanununa göre asil   mümkündür. Bunun için yetkili                    atıklar (pasalar) yeraltı hakkı sahi-  lik için kullanılacaksa Arazi Kanu-  gileri vermek zorundadır. Bu do-
                                                                                                                                                                                          kümanlar uygulanacak yöntemin
                                            metal içeren cevherler (örneğin:
              resmi makamlar                Altın) Kazakistan Milli Bankası   mercilerden izin alınması gere-              bi tarafından üretimi yapılmışsa,   nuna göre işlem yapılır. Gerekiyor-  çevreye etkilerinin değerlendiril-
              karşısında                    tarafından değerlendirilir. Çün-  kir.                                         (ocaklardan çıkan pasa, Flotasyon,   sa istimlak edilir.       mesini (ÇED) ve alınacak önlem-
                                                                                                                           herhangi bir zenginleştirme tesisi-
              kendilerini temsil            kü bu bankanın saf altını satın                                                nin tailingi veya bir izabehanenin   Yeraltı hakkı sahibi olunan bir ara-  leri içermelidir.
              edecek kişiyi                 alma önceliği vardır. Ayrıca altını   Ortaklık durumunun hem Ba-               cürufu gibi atıklar) bunları hak sa-  zi parselinin yeryüzü jeolojik ve
                                                                          kanlıkla yapılan anlaşmada, hem
              belirlemeleri şarttır.        Kazakistan dışında bir rafineri-                                               hibi istediği gibi kullanabilir.    jeofizik araştırmaları için kullanı-  İş Sağlığı ve Güvenliği
                                            ye göndermek isteyen bir yeraltı   de ortaklık sözleşmesinde belir-                                           labilir. Eğer Üçüncü kişi olarak Ye-
                                            hakkı sahibi önce yerli bir rafine-  tilmesi gerekir. Kanuni sorumlu-          Ya da maden atığı olarak (30 Mayıs   raltı Hakkı sahibi araziyi kullana-  Madencilikte “İş Sağlığı ve Güven-
                                            riden bu işlem için (onay) alması   lukların ve vecibelerin yerine ge-         1992’den sonra) dışarıdan Kaza-  caksa Arazi Kanununa göre ilgili   liği”ni doğrudan veya dolaylı ola-
                                            gerekir.                      tirilmesi esastır. Ortakların resmi              kistan’a ithal edilmiş ve stoklan-  merciye başvurulması gerekir.  rak ilgilendiren bir çok yönetmelik
                                                                          makamlar karşısında kendilerini                                                                                 ve kural vardır. Bu yönetmelikleri
                                                                          temsil edecek kişiyi belirlemeleri               mış maden içeren atıklar, şayet
                                            İlaveten devlet bazı hallerde geçi-                                            vergileri ve devlet hakkı ödenmiş   Eğer  arazi  başka  üçüncü  bir  kişi   genellikle MID (Yatırım ve Kalkın-
                                            ci kısıtlamalar da getirebilir.   şarttır.                                     ise, bunlar Yeraltı Hakkı sahibinin   tarafından (örneğin tarım amaçlı)   ma Bakanlığı) çıkarır.
                                                                          Mülkiyetin  tek  bir  gerçek  veya               malı olarak kabul edilir.      kullanılıyor veya kiralanmış ise ye-
                                            Bazı durumlarda da önceden    tüzel kişiye ait olması şart değil-                                             raltı hakkı sahibi o kişi ile bir an-  Bu yönetmeliklere göre her bir ma-
                                            “İhracat Lisansı” almak gerekir:   dir. Birden fazla hissedar olabilir.        Ancak bunların dışındaki cüruf,   laşma yapmalıdır.            den şirketi işletmede “İş Sağlığı ve
                                            (Örneğin, Doğal taşların İhraca-  Genel işlemler açısından yeraltı             pasa ve tailingler devletin malıdır.                           Güvenliği”nden sorumlu özel bir
                                            tı; Demir dışı metallerin ihracatı;   mülkiyet hakkı tek bir birim ola-        Onlara sahip olabilmek ve işleye-  Şunu da belirtmekte yarar var: Ye-  kişiyi atamak zorundadır. Bütün
                                            asil metallerin ve kıymetli taşla-  rak kabul edilir.                          bilmek için ayrı bir Yeraltı Kulla-  raltı Hakkı sahibi tarafından sahip   işçilerin (müteahhit ve taşeron iş-
                                            rın ihracatı gibi.)                                                            nım Hakkı almak gerekir.       olunan veya kiralanan araziden   çileri de dahil olmak üzere) belirli



                                                     - 92 -                                                                                                            - 93 -
                                             SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ                                                                                       SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ
   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99